Türkiye'deki esnaf sayıları ve kadın esnaf oranları

Türkiye'de esnaf sayısı 2022 Ekim ayı sonu itibarıyla 2,1 milyonu geçerken, kadın esnaf sayısı da 385 bini aştı.

Esnaf kimlere denir?

Esnaf, büyük sermaye ile iş yapmaktan ziyade görece küçük sermaye ile daha çok emeğini, bilgisini ve zanaatını/sanatını kullanarak mal ya da hizmet üreten ve sağlayan küçük iş sahiplerine denir. Türk Ticaret Kanunu (TTK)’na göre; “İster gezici olsun, ister bir dükkânda veya bir sokağın belirli yerlerinde sabit bulunsun, ekonomik faaliyeti sermayesinden fazla bedeni çalışmasına dayanan ve geliri çıkarılacak kararnamede gösterilen sınırı aşmayan (geçimini sağlamaya yetecek derecede az olan) ve sanat veya ticaretle uğraşan kişi esnaftır. ” Küçük sermaye ve zanaat sahibine esnaf denebilir. Zanaat, sermayeden çok nitelikli emeğe dayalı, kişisel el yeteneği ve ustalık gerektiren meslektir. Bu tür meslekleri yapan kişilere Zanaatkar adı verilir. Yeni TTK’nda  ‘Zanaat’ yerine ‘Sanat’ tabiri ve ‘Zanaatkar’ yerine de ‘Sanatkar’ ifadesi kullanılmıştır. Esnaf işletmeleri, genellikle tek kişi tarafından kurulan ve sahibiyle bütünleşmiş, çalışan sayısı 10 kişinin altında olan mikro işletmelerdir.

Dijital teknolojiler ve e-dönüşüm uygulamaları Esnaflarda da giderek yaygınlaşmakta

e-fatura, e-arşiv fatura, e-müstahsil makbuzu, sanal pos ile kredi kartlarından online tahsilat, banka entegrasyonu ve e-ticaret entegrasyonu özellikleri olan Ovinot gibi ön muhasebe ve gelir-gider yönetimi uygulamalarının kullanımları da giderek artmaktadır. 

Esnafların kuruluş sermayesi temininde ve ticaret finansmanında, borç ve banka kredisi dışındaki finans kaynaklarından pek haberdar olmadığı, risk sermayesi, girişim sermayesi, factoring, franchising ve finansal kiralama gibi alternatif finans kaynaklarını çok azının kullandığı bilinmektedir. Yenilikçi fintek ve servis bankacılığı girişimleri için de esnafın bu sorunlarını çözmeye yönelik iş fırsatlarının da olduğu değerlendirilmektedir.

Ülkemizde Esnaf Sayıları

2022 yılının Ekim ayı sonu itibarıyla ülkemizdeki esnaf sayısı 2 milyon 119 bini, iş yeri sayısı da 2 milyon 314 bini aştı. 4/b kapsamında çalışan zorunlu sigortalı yani esnaf sayısı da tarım sektörü dahil olmak üzere bakıldığında ise 3.1 milyona yaklaştı. Kadın esnaf sayısı ise 385 bine ulaştı. İstanbul, İzmir ve Ankara en fazla kadın esnafın bulunduğu iller olurken, Siirt, Ardahan ve Bayburt en az kadın esnafın olduğu illerimiz.

Ülkemizde Esnaf Odaları

Ülkemizde toplam 2994 tane esnaf odası bulunmaktadır. Esnafların ülke nüfusuna oranı yüzde 2,5 olup, esnaf ve sanatkarlar içinde kadın esnaf ve sanatkarların oranı ise yüzde 18,34’tür.

Ülkemizde Kadın Esnaflar en çok hangi illerimizde bulunuyor?

İstanbul, 50 bin 517 kadın esnaf sayısıyla ilk sırada yer alırken, 29 bin 872 ile İzmir ikinci, 22 bin 205 kadın esnafla Ankara üçüncü ilimiz oldu. En az kadın esnaf 178 ile Bayburt'ta yer aldı, Ardahan'da 276, Siirt'te 309 kadın esnaf bulunuyor. Kadın esnafın, toplam esnafa kıyasla en yoğun olduğu il ise yüzde 25,83 ve 6 bin 119 kişiyle Çanakkale oldu. Uşak yüzde 25,82 ile ikinci, Balıkesir yüzde 23,63 ile üçüncü sırada yer aldı. Kadın esnaf yoğunluğunun en az bulunduğu ilin 309 kişi ve yüzde 6,41 ile Siirt olduğu görüldü. Ağrı yüzde 6,95, Bitlis yüzde 7,17 ile bu ili takip etti.

Kadın Esnaflar en çok hangi iş kollarını tercih ediyor?

Kadın esnafın en çok tercih ettiği iş kolu "kuaförler, güzellik salonları ve manikürcüler" olarak belirlendi. Bu iş kolunu sırasıyla "terziler, dokumacılar, konfeksiyoncular, giyim zanaatkarları", "tuhafiye, manifaturacı ve hazır giyimciler", "lokantacılar" ve "bakkallar" takip ediyor.

Esnaf iş yerleri en çok hangi illerimizde bulunuyor?

İş yeri sayısının toplam 748.600 adetle en çok olduğu iller İstanbul, İzmir, Ankara, Antalya ve Bursa oldu. Ülkemizdeki toplam 2.314.642 işyerinin %32,34’ü bu ilk 5 ilimizde bulunuyor.

Esnaf ve sanatkârların sorunları ve çözüm önerilerine ilişkin çok az sayıda çalışmaya rastlanılmaktadır. Faaliyet ölçeklerinin küçüklüğü nedeniyle rekabette dezavantajlı durumda olan esnaf ve sanatkârlar, yenilikçi dijital iş modellerinin ve küreselleşmenin yarattığı aşırı rekabet yüzünden büyük güçlük çekmekte, gün be gün ekonomik hayattan çekilmektedir. Ekonomimizin can damarını oluşturan 3 milyonu aşkın esnafın finans, eğitim ve danışmanlık gibi öncelikli sorunlarına yönelik yenilikçi çözümlere ihtiyaç bulunmaktadır. Yenilikçi fintek ve servis bankacılığı girişimleri için de büyük iş fırsatları olduğu değerlendirilmektedir.

Ovinot’un size uygun üyelik paketlerini incelemek için lütfen buraya tıklayınız.